فیروز دیلمی
فیروز دیلمی | |
---|---|
معلومات شخصیت | |
تاریخ پیدائش |
|
وفات | سنہ 673 |
شہریت | ساسانی سلطنت |
اولاد | ضحاک بن فیروز دیلمی |
عملی زندگی | |
پیشہ | عسکری قائد |
عسکری خدمات | |
لڑائیاں تے جنگاں | فتنۂ ارتداد دیاں جنگاں |
ترمیم |
فیروز بن الدیلمی جنہاں نوں صرف الدیلمی وی کہیا جاندا اے۔
ناں ونسب
[سودھو]فیروز نام،ابو عبد اللہ کنیت، نسلاً عجمی سن، حمیری قبیلے دے نال رہندے سن ۔
فیروز الدیلمی
[سودھو]آپ حمیری فارسی نيں تے انہاں لوکاں وچ شامل نيں جنہاں نوں کسریٰ نے سیف بن زیک یزن دے ہمراہ یمن بھیجیا۔ جنھاں نے حبشیاں نوں کڈ کے یمن اُتے قبضہ کيتا تے صنعاء وچ رہے۔ جدوں انہاں نوں رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی نبوت دا علم ہويا تاں حاضر خدمت ہو کے اسلام لائے۔ آپ نے یمن وچ اسود عنسی مدعی نبوت نوں قتل کیا، ایہ واقعہ حضور صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم دی وفات توں بالکل نیڑے ہويا۔ حضرت عثمان رضی اللہ عنہ دے زمانہ وچ یمن وچ وفات پائی۔ آپ توں ضحاک بن فیروز دیلمی تے عبد اللہ نے روایات لاں۔[۱] بعض محدثین کہندے نيں سانوں فیروز بن الدیلمی نے روایت کيتی تے بعض صرف الدیلمی ہی کہندے نيں دونے توں ایہی شخصیت مراد ہُندیاں نيں۔[۲]
اسلام
[سودھو]ان دے اسلام دا زمانہ متعین طور توں نئيں دسیا جاسکدا،اک وفد وچ آنحضرتﷺ دی خدمت وچ حاضر ہوکے مشرف باسلام ہوئے۔
قبولِ اسلام دے وقت دو حقیقی بہناں فیروز دے عقد وچ سن،آنحضرتﷺ نے فرمایا،انہاں وچوں اک نوں رکھو تے دوسری نوں وکھ کردو، صنعاء وچ انگور دی وڈی پیداوار سی تے اس دی شراب بندی سی ، انہاں دے اسلام لیانے دے وقت شراب حرام ہوچکی تھی،اس لئی آنحضرتﷺ توں پُچھیا یا رسول اللہ ساڈے ملک وچ انگور دی کثرت اے ،لیکن شراب حرام ہوچکی اے، ہن اسنوں کس مصرف وچ لیایا جائے،فرمایا انہاں نوں خشک کر ليا کرو، عرض کيتا خشک کرنے دے بعد کيتا کرن، فرمایا صبح نوں بھگودتا کرو تے شام نوں پی لیا کرو، تے شام نوں بھگو کر صبح نوں پی لیا کرو، انگور دا مسئلہ حل کرنے دے بعد عرض کيتا یا رسول اللہ آپ نوں معلوم اے کہ اسيں کون نيں تے کتھے رہندے نيں،آپ کس نوں ساڈا ولی بناتے نيں،فرمایا خدا تے رسول کو،عرض کيتا یا رسول اللہ !یہ ساڈے لئی بس اے۔[۳]
اسود عنسی دے قتل وچ شرکت
[سودھو]مشہور مدعیِ نبوت اسود عنسی دی شورش نوں دبانے دے بعد اس دے کامل استیصال دے لئی قیس بن ہبیرہ دی ماتحتی وچ جو مہم روانہ کيتی گئی تھی،اس وچ فیروز وی سن انہاں دا شمار اسودعنسی دے قاتلاں وچ اے، بعض روایتاں توں معلوم ہُندا اے کہ قیس نے قتل کيتا تھا تے بعض توں معلوم ہُندا اے کہ فیروز قاتل سن ،کچھ روایتاں توں پتہ چلدا اے کہ قتل فیروز نے کيتا تھا،لیکن سرقیس نے تن توں جدا کيتا تھا،حضرت عمرؓ ،اسود دے قتل دا سر افیروز دے سر باندھدے سن تے فرماندے سن ،اس شیر نے قتل کيتا اے (فتوح البلدان بلاذری:112) بہرحال جے فیروز نے تنہا قتل نئيں کیتا،تو اس دے قاتلاں وچ ضرور سن، ولا خلاف أن فيروز الديلمي ممن قتل الأسود بن كعب العنسي المتنبي (استیعاب:2/535) اسود دے قتل دی خبر آنحضرتﷺ دی وفات توں چند روز پیشتر مدینہ وچ آگئی سی تے آپ نوں اس اُتے بوہت مسرت سی ،اک دن صبح سویرے آپ نے فرمایا کہ کل مبارک اہل بیت دے اک مبارک فرد نے اسود نوں قتل کيتا اے۔
وفات
[سودھو]حضرت عثمان دے عہدِ خلافت وچ وفات پائی۔ [۴]
فضل وکمال
[سودھو]ان توں انہاں دے لڑکے ضحاک،عبد اللہ تے سعید نے روایت کيتی اے۔ [۵]
حوالے
[سودھو]
|