آیت اکمال
| فائل:تابلو فرش شجره طیبه مزین به آیه تطهیر ، آیه تبلیغ و آیه اکمال .jpg | |
| آیت دی خصوصیات | |
|---|---|
| آیت دا نام: | آیت اکمال |
| سورہ: | مائدہ |
| آیت نمبر: | 3 |
| پارہ: | 6 |
| صفحہ نمبر: | 107 |
| محل نزول: | مکہ |
| موضوع: | عقائد |
| مضمون: | امام علیؑ دی امامت تے واقعہ غدیر |
| مربوط آیات: | آیت تبلیغ تے آیت ولایت |
آیت اکمال؛ سورہ مائدہ دی تیسری آیت اے جو واقعۂ غدیر دے سلسلے وچ حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ اُتے نازل ہوئی اے۔
آیت دا متن
[سودھو]- الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِيناً [۱]
اج ميں نے تواڈے دین نوں کامل کر دتا تے تساں اُتے اپنی نعمت پوری کر دتی تے تواڈے لئی اسلام نوں بحیثیت دین دے پسند کر لیا
شأن نزول
[سودھو]
شیعہ علما و مفسرین اس آیت کریمہ دی شان نزول دے حوالے توں اجماع دے قائل نيں کہ ایہ غدیر خم دے مقام اُتے حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ اُتے نازل ہوئی اے تے محدثین تے مفسرین دی اک وڈی جماعت نے اعتراف کیتا اے کہ ایہ آیت بلا شک امیرالمؤمنین علی بن ابیطالبؑ دی خلافت بلافصل دی دلیل اے ؛ منجملہ:
طبری کتاب "الولایہ"، ابن مردویہ اصفہانی کتاب "مناقب علی بن ابی طالب"، سیوطی "الدرالمنثور" وچ [۲]، حافظ ابونعیم اصفہانی اپنی کتاب "ما نزل فی علي" وچ ، حافظ ابوبکر خطیب بغدادی "تاریخ بغداد" وچ ، حافظ ابوسعید سجستانی "کتاب الولایہ" وچ ، ابوالحسن بن مغازلی شافعی مناقب، وچ تے۔۔۔[۳]
آیت دا تجزیہ
[سودھو]جو کچھ مذکورہ بالا مفسرین تے محدثین نے مذکورہ آیت کریمہ وچ کہیا اے اس دا مضمون ایہ اے کہ جدوں آیت تبلیغ [۴] غدیر خم ک مقام اُتے حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ اُتے نازل ہوئی تو آپؐ نے امیرالمؤمنینؑ نوں ولایت تے خلافت دا عہدہ سونپ دتا تے آیت اکمال نازل ہوئی جس اُتے پیغمبرؐ نے فرمایا:
"الله اكبر علی اكمال الدین واتمام النعمة ورِضی الرب برسالتي وولايۃ علي بن ابيطالب من بعدي"۔[۵]
ترجمہ:"الله اکبر دین دے کامل ہونے تے نعمت دے مکمل ہونے تے میری رسالت اُتے تے میرے بعد علیؑ دی ولایت اُتے اللہ دی رضا تے پسندیدگی، اُتے"
چنانچہ حضرت علی بن ابی طالبؑ دی ولایت دا مسئلۂ آخری فریضہ سی جو نازل ہويا تے اس دے بعد آیت اکمال دے سوا کچھ وی نازل نہيں ہويا۔[۶] ؑ
حوالے
[سودھو]- ↑ سورہ مائدہ آیت 3۔
- ↑ الدر المنثور، ج2، ص259.
- ↑ بحوالہ: سید جوادی و دیگران، دایرة المعارف تشیع، ج1، ص245-244۔
- ↑ سورہ مائدہ آیت 67: "يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ"۔ ترجمہ: اے پیغمبرۖ جو کچھ آپ دے پروردگار دی طرف توں آپ اُتے نازل ہويا اے اسنوں کامل طور توں (لوگاں تک) پہنچیا دیجئے تے جے آپ نے (ایسا) نہ کیتا تو گویا آپ نے کار رسالت سر انجام ہی نئيں دتا تے خداوند تعالیٰ لوگاں (کے ممکنہ خطرات) توں آپ نوں محفوظ رکھے گا)۔
- ↑ طبری، بشارة المصطفیٰ، ص211؛ حسنی استرآبادی، تأویل الایات الظاہرة، ص152؛ حسکانی، شواہد التنزیل، ج1، ص201؛ ابن طاؤوس، الطرائف، ج1، ص146.
- ↑ بحرانی، البرہان، ج1، ص 424۔
مآخذ
[سودھو]- بحرانى، سید ہاشم، البرہان فى تفسیر القرآن، قم: مؤسسہ البعثہ، 1415ہجری۔
- حاج سیدجوادی، احمد صدر و دیگران، دایرہ المعارف تشیع، تہران: نشر شہید سعید محبی، 1375ہجری شمسی۔
- حسکانی، حاکم، شواہدالتنزیل، موسسہ چاپ و نشر، 1411ہجری۔
- حسینی استرآبادی، سید شرف الدین، تاویل الایات الظاہرہ، قم: جامعہ مدرسین، 1409ہجری۔
- سید بن طاووس، الطرائف، قم: چاپخانہ خیام، 1400ہجری۔
- طبری، عمادالدین، بشارہ المصطفیٰ، نجف: کتابخانہ حیدریہ، 1383ہجری۔
| ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||