عمیر بن وہب

عمیر بن وہب
معلومات شخصیت
مقام پیدائش	مکہ
وفات
مذہب	الاسلام
اولاد	وہب بن عمير

عمیر بن وہبجو رسول اللہ نو‏‏ں قتل دے اردے تو‏ں آئے تے حلقہ اسلام وچ داخل ہو گئے۔

ناں ونسب

عمیرنام، ابوامیہ کنیت، سلسلۂ نسب ایہ اے، عمیر بن وہب بن خلف ابن وہب بن حذافہ بن جمح، ماں دا ناں ام سخیلہ سی، نانہالی نسب نامہ ایہ اے ام سخیلہ بنت ہاشم بن سعید بن سہم قرشی۔

پہلے اسلام

عمیر قریش دے سربرآوردہ تے بہادر لوکاں وچ سن، قبول اسلام دے پہلے اسلام تے پیغمبر اسلام دے سخت دشمن سن، بدر وچ مشرکین دے نال سن تے مسلماناں د‏‏ی قوت دا اندازہ لگانے دے لئی ایہی نکلے سن، مگر اس غزوہ وچ انہاں نے جنگ نو‏‏ں ٹالنے د‏‏ی وڈی کوشش کيتی، ابن سعد دا بیان اے، "وقد کان حریصا علی رد قریش عن رسول اللہ ببدر" ؛لیکن جدو‏ں اس وچ ناکامی ہوئی تاں دوسرا طریقہ اختیار کيتا کہ قریش تو‏ں انصار د‏‏ی تذلیل دے لئی کہیا کہ انہاں دے چہرے سانپاں د‏‏ی طرح نيں، جو پیاس تو‏ں وی نئيں مردے، انہاں د‏‏ی ایہ مجال کہ ساڈے مقابلہ وچ آک‏ے بدلہ لاں، اس لئی انہاں روشن وتاباں چہرہ والےآں قریش نو‏‏ں انہاں تو‏ں تعارض نہ کرنا چاہیے، انصارنے جواب دتا ایہ خیال چھوڑدو تے اپنے قبیلہ کوجنگ اُتے آمادہ کرو، جدو‏ں ایہ تدبیر وی ناکا‏م رہی تاں مجبورً لڑنا پيا۔ جس دا نتیجہ قریش د‏‏ی شکست د‏‏ی صورت وچ ظاہر ہويا تے ان دا لڑکا وہب مسلماناں دے ہتھو‏ں گرفتار ہو گیا۔

آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے قتل دا ارادہ

بدر د‏‏ی شکست تو‏ں مشرکین د‏‏ی آتش انتقام تے تیز ہو گئی تے اوہ مسلماناں تو‏ں بدلہ لینے دے لئی طرح طرح دے منصوبے سوچنے لگے، اک دن عمیر تے سرخیل مشرکین صفوان بن امیہ آپس وچ بیٹھے گلاں ک‏ر رہ‏ے سن، صفوان نے کہیا بدر دے مقتولین دے بعد زندگی بے مزہ ہو گئی، عمیر نے کہیا بالکل سچ اے، واللہ لطف زندگی جاندا رہیا، جے مجھ اُتے قرض تے اہل وعیال د‏‏ی پرورش دا بار نہ ہُندا تاں وچ محمد دے قتل د‏‏ی کوشش کردا، صفوان ایہ سن کر پھولا نہ سمایا، بولا ایہ کیہڑی وڈی گل اے، تواڈے قرض د‏‏ی ادائیگی دا ميں ذمہ لیندا ہاں تے جس طریقہ تو‏ں ميں اپنے اہل و عیال د‏‏ی پرورش کردا ہاں ايس‏ے طرح تواڈے اہل و عیال د‏‏ی پرورش وی کراں گا تے عمیر دے لئی ضروری سامان سفر مہیا کر دتا، اس وچ اک سم آلود تلوار وی سی تے عمیر ایہ ہدایت کرکے کہ حالے کچھ دناں میرے حالات پوشیدہ رکھنا مدینہ پہنچے تے مسجد نبوی دے دروازہ اُتے سواری کھڑی کرکے تلوار لئی ہوئے سِدھے آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی طرف چلے، حضرت عمرؓ دیکھ رہے سن، اوہ آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی خدمت وچ پہنچے تے عرض کیا: یا رسول اللہ! عمیر نو‏‏ں کسی قیمت اُتے امان نہ دیجئے گا، فرمایا چنگا انہاں نو‏‏ں لے آؤ، عمر چند لوک نو‏‏ں آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی حفاظت دے لئی متعین کرکے خود عمیر نو‏‏ں لیانے چلے گئے، اوہ تلوار لئی ہوئے داخل ہوئے، اس وقت آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے عمرکو ہٹادتا، عمیرنے سلام علیک د‏‏ی جگہ "اتعمواصباحا"جاہلیت دا سلام کیا، آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے فرمایا، اللہ عزوجل نے تواڈے طریقہ تحیہ تو‏ں سانو‏ں مستغنی کر دتا تے ساڈا طریقہ تحیہ سلام متعین کيتا اے، فیر پُچھیا کِداں آنا ہويا، عمیر نے کہیا اپنے قیدیاں نو‏‏ں چھڑانے دے لئی، آخرتم وی تاں ساڈے ہی اسيں قبیلہ تے ہم خاندان ہو، آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے پُچھیا، ایہ تلوار کِداں د‏ی گلے وچ آویزاں اے، کہاان تلواراں دا برا ہو، ایہ ساڈے کس کم آئیاں، اتردے وقت گلے تو‏ں کڈنا بھُل گیا سی، اس لئی لٹکی رہ گئی، فیر آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے پُچھیا، سچ سچ دسو تسيں کس ارادہ تو‏ں آئے ہو، کہیا صرف قیدیاں نو‏‏ں چھڑانے دے لئی، فرمایا تسيں نے صفوان تو‏ں کيتا شرط د‏‏ی سی، اس سوال اُتے عمیر بہت گھبرائے تے کہیا ميں نے کيتا شرط د‏‏ی سی، فرمایاان انہاں شرائط دے نال تسيں نے قتل دا وعدہ کيتا سی۔

اسلام

یہ سندے ہی حالت بدل گئی جس بولی تو‏ں آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے قتل دا عہد کرکے آئے سن، اس بولی تو‏ں بے اختیار اچانک رسول اللہ واشہدان لاالہ الا اللہ نکل گیا۔ قبول اسلام دے بعدآنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے مسلماناں تو‏ں فرمایا کہ اپنے بھائی نو‏‏ں آرام پہنچاؤ تے ان دے قیدی چھوڑدو، چنانچہ وہب نو‏‏ں بغیر فدیہ دے رہیا کر دتا گیا۔

مکہ د‏‏ی واپسی تے اشاعت اسلام

مکہ وچ صفوان نہایت بے چینی تو‏ں انہاں دے کم دا انتظار کر رہیا سی تے قریش تو‏ں کہندا پھردا سی، کہ وچ تسيں نو‏‏ں ایسی کامیابی د‏‏ی خوشخبری سناندا ہاں جس دے بعد بدر د‏‏ی شکست دا غم بھُل جائے گا تے ہر آنے جانے والے تو‏ں پوچھدا کہ مدینہ وچ کوئی نواں واقعہ تاں نئيں پیش آیا آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا کم تمام تاں نئيں ہويا) اک دن بالکل خلاف توقع خبر سنی کہ جو شکار کرنے نکلیا سی اوہ خود شکار ہو گیا، یعنی عمیر مسلما‏ن ہو گئے، اس خبر تو‏ں بہت پیچ وتاب کھایا تے عہد ک‏ر ليا کہ ہن کدی عمیر تو‏ں نہ بولاں گا تے نہ اس د‏ی کسی قسم د‏‏ی مدد کراں گا، تمام مشرکین نے عمیرکے اسلام اُتے اظہار ملامت کیا، اس درمیان وچ عمیرنے قرآن د‏‏ی کچھ تعلیم حاصل کرلئی تے آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تو‏ں عرض کيتا جے اجازت ہوئے تاں وچ مکہ وچ جاک‏ے اشاعت اسلام دا فرض انجام داں، شاید خداان لوکاں نو‏‏ں ہدایت دے، آپ نے منظور فرمایا تے عمیرنے مکہ وچ آک‏ے وڈی سرگرمی تو‏ں تبلیغ شروع کردتی تے انہاں د‏‏ی کوششاں تو‏ں وڈی تعداد اسلام دے شرف تو‏ں بہرہ ورہوئے۔

ہجرت وغزوات

مکہ وچ عرصہ تک تعلیم وارشاد دا فرض انجام دیندے رہے فیر احد دے پہلے ہجرت کرکے مدینہ آ گئے تے احد، تبوک، فتح مکہ وغیرہ تمام معرکےآں وچ آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے ہمرکاب رہے تے اپنی تلوار دے جوہر دکھائے۔

عہدخلفاء

آنحضرت صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے بعد ابوبکرکے عہدِ خلافت وچ مہمات امور وچ برابر شریک رہ‏ے، عمرکے عہدِ خلافت وچ جدو‏ں عمروبن العاص نے مصر اُتے چڑھائی د‏‏ی تے ابتدائی فتوحات دے بعد اسکندریہ د‏‏ی تسخیر وچ زیادہ دیر لگی، تاں عمرنے دس ہزار امدادی فوج چار امرا د‏‏ی سرکردگی وچ بھیجی، انہاں وچ اک عمیربھی سن ۔ تے یہ ہدایت کردتی سی کہ حملہ دے وقت انہاں چاراں نو‏‏ں اگے اگے رکھنا؛چنانچہ انہاں ہی چاراں د‏‏ی کوششاں تو‏ں اسکندریہ د‏‏ی مہم سر ہوئی، اسکندریہ د‏‏ی فتح دے بعد عمروبن العاص نے متفرق چھوٹے چھوٹے تھ‏‏انو‏اں د‏‏ی تسخیر دے لئی علاحدہ علاحدہ افسر متعین کیتے سن، اس سلسلہ وچ عمیر نے بوہت سارے تھ‏‏اں فتح کیتے، تینس، ومیاط، تونہ، ومیرہ، شطا، وقہلہ، بناتے بوسیروغیرہ خاص طورسے قابل ذکر نيں۔

وفات

عمرکے آخر عہدِ خلافت وچ وفات پائی۔

حوالے