سادھو بننگ

سادھو بننگ
فائل:Sadhu2.jpg
جم	3 دسمبر 1947 پنجاب (بھارت)
کم کِتہ	کوی، لیکھک، ادھئاپک اتے انووادک
بولی	پنجابی
نسل	پنجابی
تعلیم	بی. اے. (سماج وگیان اتے مانو وگیان)، ایم. اے. (سوشیالجی)
مادر علمی	رامگڑیا ہائر سیکنڈری سکول، پھگواڑا، سائیمن پھریزر یونیورسٹی، برنبی
دور	وینکوور ستھّ

سادھو بننگ (جنم 3 دسمبر 1947) اک کینیڈیئن پنجابی لیکھک ہے جس نے ڈیڈھ درجن توں ودھ کتاباں لکھیاں ہن۔ ایہناں کتاباں وچّ کہانی سنگریہہ، کاوَ سنگریہہ، ناٹک سنگریہہ، کھوج، انوواد، اتے سمپادت کیتیاں ہوئیاں کتاباں شامل ہن۔ اوہ پنجابی لیکھک منچ، وینکوور (پہلاں پنجابی ساہت سبھا)، وینکوور ستھ دا اک مڈھلا میمبر ہے اتے پنجابی کلچرل اسوسیئیشن دا مڈھلا پردھان۔ بننگ ساہتک میگزین وطنوں دور دا سمپادک اتے وطن دا کو-سمپادک رہا ہے۔ اوہ کلا اتے سماج وچ اک اچّ درجے دی شخصیت ہے۔ مارچ 2008 وچّ وینکوور سنّ نے بننگ دا ناں بریٹیش کولمبیا دے اوہناں چوٹی دے 100 دکھنی ایشیائی لوکاں وچّ شامل کیتا جہڑے بی سی دے دکھنی ایشیائی بھائیچارے وچّ خاص کم کر رہے ہن۔ سانچہ:TOC left

جیون ویروا

سادھو بننگ دا جنم 3 دسمبر 1947 نوں بھارتی پنجاب دے پنڈ چہیڑو (ضلع کپورتھلہ) وچ ہویا۔ پرائمری دی ودیا اپنے پنڈ چہیڑو توں پراپت کیتی اتے اگلی ودیا رامگڑیا ہائر سیکنڈری سکول، پھگواڑا توں پراپت کیتی۔ پتا جی دا نام سردار جیت سنگھ بننگ (موت 1986) سی اتے ماتا جی دا نام سری متی گورمیل کور ہے۔ بننگ 14 نومبر 1967 کینیڈا نوں آا۔ کینیڈا آ کے کھیتاں وچ مزدوری کیتی، عمارتاں وچ صفائی دا کم کیتا اتے لکڑی دی ملّ وچ وی کم کیتا۔ 1970 توں لے کے 1983 تکّ وینکوور دے ڈاکخانے وچ "پھلّ ٹائم" اتے پھر 1990 تکّ "پارٹ ٹائم" نوکری کیتی۔ ڈاکخانے دی نوکری دے نال نال بننگ نے شام دے سمے اٹھویں جماعت توں لے کے مڑ پڑھائی شروع کیتی اتے 1983 وچ سائیمن پھریزر یونیورسٹی توں بی. اے. (سماج وگیان اتے مانو وگیان) دی ڈگری حاصل کیتی۔

بننگ نے 1986 دے اخیر وچ سائیمن پھریزر یونیورسٹی توں سوشیالجی دی ایم. اے. دی ڈگری پراپت کیتی۔ اس دا ایم. اے. تھیسس بی. سی. وچ فارم ورکرز یونین بارے سی۔ بننگ اپنی پڑھائی بارے کہندا ہے: "سوشیالجی دی پڑھائی نے میرا دنیا نوں دیکھن دا نظریہ بدل دتا..."۔ اس پڑھائی نے اس دی پرگتیشیل وچاردھارا نوں ہور مضبوط کیتا: "وچاراں پکھوں جو کجھ میں اج ہاں اوہ سوشیالجی تے خاص کر مارکسی وچاردھارا نال سبندھت ساہت پڑھن کارن ہی ہاں"۔ بننگ 1988 توں 2008 تک یونیورسٹی آف بریٹیش کولمبیا وچ پنجابی دا ادھیاپک رہا ہے۔

بننگ دی کھبے - پکھی وچاردھارا اس دیاں لکھتاں وچوں صاف دیکھی جا سکدی ہے۔ اوہ کینیڈا دے دکھنی ایشیائی سماج وچ ترکشیل وچاردھارا دی ودھ رہی لہر دی اک مہتوپورن شخصیت ہے اتے اس نے پنجابی سماج وچ ناستکتا 'تے وچار چرچہ شروع کیتی ہے۔ دھارمک کٹڑوادیاں اتے پرمپراوادی نظریہ رکھن والے ماڈریٹاں دے ورودھ دے باو جود اوہ دکھنی ایشیائی بھائیچارے بارے بنی متھّ کہ اوہ بہت ہی دھارمک ہے، نوں توڑنا چاہندا ہے، ۔ بننگ نے بہت سما کینیڈا وچ پنجابی بولی دیاں جڑھاں پکیاں کرن دیاں کوششاں وچ لایا ہے اتے اس دی خواہش ہے کہ پنجابی نوں وی کینیڈا وچ دوجیاں بولیاں وانگ مانتا ملے۔

بننگ دا ویاہ 1973 وچ کینیڈا وچّ ہویا۔ اوہ اپنی جیون ساتھن جگدیش، پتر پریت اتے نونہہ روزی نال برنبی وچّ رہندا ہے۔ اس دی اک دھی پریا ہے جو برنبی وچ اپنے سہرے گھر رہندی ہے۔

ساہتک جیون

بننگ نے ہن تک تقریباً 15 کتاباں لکھیاں ہن۔ ایہناں وچ ناول، کاوَ سنگریہہ، کہانی سنگریہہ ناٹک، کھوج، اتے انوواد شامل ہن۔ بننگ دی پہلی کتاب 'سونے رنگی سڑک' 1976 وچ چھپی سی۔ اس کتاب دیاں بہت ساریاں کویتاواں کینیڈا وچ ویہویں صدی وچ رہندے پنجابیاں دی جدوجہد بارے ہن۔ 'کوئی وی اتھرو ہووے نہ" س دی پہلی کویتا سی جو پنجاب وچ موگا گولی-کانڈ دی گھٹنا 'تے ادھارت سی۔ بننگ دیاں ساہتک رچناواں پنجابی دے میگزیناں دے نال نال کینیڈا اتے امریکہ دے انگریزی دے کئی ستھاپت میگزیناں اتے پاکستان دے رسالیاں وچ وی چھپیاں ہن۔

لکھتاں

ناول

٭جگتو، چیتنا پرکاشن، لدھیانہ، 2002

ناول نوں پاٹھکاں توں ملیا جلیا ہنگارا ملیا۔ بننگ دسدا ہے کہ: "پاٹھکاں کولوں جنی پھیڈ-بیک اس ناول بارے ملی ہور کسے وی رچنا بارے نہیں ملی"۔

کاوَ سنگریہہ

٭سونے رنگی سڑک، چاولا پبلیکیشن، پھگواڑا، 1976 ٭رشتے دریاواں دے، لاہور بکّ شاپ، لدھیانہ، 1990 ٭ وطنوں دور نہیں/No More Watno Dur (دوبھاشی - پنجابی تے انگریزی)، زار پبلیکیشنز، ٹرانٹو، 1994 ٭یار میرا دریا، چیتنا پرکاشن، لدھیانہ، 2001

کہانی سنگریہہ

٭کس دا قصور، بلراج ساہنی یادگار پرکاشن، امرتسر، 1982، 2001 ٭لیہو لتھے، روی ساہت پرکاشن، امرتسر، 1994، 2001 ٭فوجی بنتا سنگھ تے ہور کہانیاں (انگریزی وچّ)/Fauja Banta Singh and Other Stories، زار پبلیکیشنز، 2014

ناٹک سنگریہہ

٭پکٹ لاین (سکھونت ہندل نال سانجھی)، بلراج ساہنی یادگار پرکاشن، چنڈیگھڑ، 1995 ٭لتاں دے بھوت (سکھونت ہندل نال سانجھی)، روی ساہت پرکاشن، امرتسر، 2001

کھوج

٭بی. سی. وچ کھیت مزدوراں دی لہر، ایمّ اے تھیسس سایمن پھریزر یونیورسٹی، کنیڈیئن فارم ورکرز یونین: اے کیس سٹڈی ن سوشل موومینٹس/Canadian Farm Workers Union: A Case Study in Social Movements، 1986 ٭بھارتیاں نے کنیڈا وچ ووٹ دا حق کس تراں لیا: پنجاہویں ورے گنڈھ سمیں وشیش (سکھونت ہندل نال سانجھی)، 1997 ٭سنگھرش دے سو ورے: کنیڈا وچ پنجابی پرگتیشیل لہر (سکھونت ہندل نال سانجھی)، 2000

"اس کتاب دا مکھ مقصد ہ نوٹ کرنا ہے کہ کینیڈا وچ کس قسم دیئاں کھبے پکھی سرگرمیئاں 1970وئاں دے شروع توں لے کے اسیویاں دے ادھ تکّ ہندیئاں رہیئاں سن، اتے اوہ کیوں ختم ہو گئیاں جاں اوہناں دی گتی اینی دھیمی کیوں ہو گئی" - بننگ

٭ناستک بانی (دنیا بھر دے نامور دارشنکاں، چنتکاں، وگیانیاں تے ساہتکاراں ... دے ربّ دی ہوند/انہوند بارے کتھن)، چیتنا پرکاشن، لدھیانہ، 2012، 2013

اس لکھت وچ دنیئا بھر دے اوہناں چنتکاں اتے وگیانیاں دے پچھلے 2600 سالاں دوران پیش کیتے وچار اکٹھے کیتے ہن جنہاں نے ربّ دی ہوند 'تے کنتو کیتا ہے اتے دھرم دے نانہہ-پکھی رول نوں ساہمنے لئاندا ہے۔ ہناں وچارواناں دیئاں کوی 725 ٹوکاں انگریزی توں پنجابی وچ انوواد کیتیئاں ہن۔

پنجابی بھاشا نوں کینیڈا وچ پڑھانن لی

یو. بی. سی. وچ پنجابی دی پہلی اتے دوجی لیول دی پڑھای لی پستکاں

انوواد

٭ملوکا، سادھو سنگھ دھامی دا انگریزی ناول، 1989، (سکھونت ہندل اتے گورمیل رائے نال رل کے) ٭بڈّ ڈھلوں اتے طوطے دی چنجھ - (جیونی، کرتار کور ڈھلوں، انوواد)، 2002، ککنس پرکاشن، جالندھر ٭شانہ سنگھ بالڈون دی کہانی - انگلش لیسن

سمپادکی کم

٭وطنوں دور، ماسک میگزین، سمپادک 1976-1983 ٭وطن (سکھونت ہندل نال)، تریماسک میگزین، سمپادک 1989-1995 'وطنوں دور 1986 وچّ بند ہو گیا۔ 1989 وچّ وطنوں دور دا ناں بدل کے وطن رکھ لیا اتے اس نوں دوبارہ پرکاشت کرنا شروع کر دتا۔ جولائی/اگست/ستمبر 1989 وچّ چھپیا وطن دا پہلا انک کاماگاٹامارو دی گھٹنا بارے وشیش انک سی۔ وطن 1995 وچّ بند ہو گیا اتے پھر اس نوں سنّ 2007 وچّ آنلائین پرکاشت کرنا شروع کر دتا گیا۔ وطنوں دور اتے وطن دے سارے انک اس سائیٹ توں موجود ہن۔ ٭انکر، تریماسک انگریزی میگزین، (انکر کلیکٹو دا میمبر)، 1991-1994 ٭جنگل دے ورودھ (کاوَ سنگریہہ، سکھ پال نال سانجھا)، 1986 ٭ پنجابی لیکھک منچ: سرجناں دے 25 ورے (سکھونت ہندل نال سانجھا)، 1999 ٭کتھا کنیڈا، کنیڈیئن پنجابی کہانیاں دا سنپادت سنگہ (سکھونت ہندل نال سانجھا)، چیتنا پرکاشن لدھئانا، 2000

بننگ نے کنیڈیئن پنجابی ساہت، سبھئاچار، ناٹک اتے بھاشا سنبندھی پنجابی اتے انگریزی وچ کی پیپر راشٹری اتے انتراشٹری پدھر دیئاں کاننپھراساں وچ پیش کیتے ہن۔

جتھیبندیئاں وچ میمبری

٭پنجابی کلچرل ایسوسی ایشن، مڈھلا پردھان، 1972

اس جتھیبندی نے کینیڈا وچ ہی نہیں سگوں اتری امریکہ وچ پہلی واری بھنگڑے اتے ناٹک دیئاں ٹیماں تئار کیتیئاں۔ اتری امریکہ وچ منچ اپر کھیڈئا گئا پہلا پنجابی ناٹک سے جتھیبندی نے کھیڈئا سی۔

٭پنجابی لیکھک منچ، بانی میمبر

اس جتھیبندی دا پہلا نام "پنجابی ساہت سبھا"، وینکوور ہندا سی جو 1973 وچ ہوند وچ اای سی۔

٭وینکوور ستھ، بانی میمبر

1983 وچ بنی اس جتھیبندی نے 15 سال لگاتار کینیڈا وچ، خاص کر وینکوور اتے ااس پاس دے الاکئاں وچ پنجابی رنگ منچ دا وکاس کرن لی کم کیتا۔

٭رنگ، تریماسک انگریزی میگزین، بورڈ دا میمبر ٭یونٹ، تریماسک انگریزی میگزین، ایڈوائزری بورڈ دا میمبر ٭بی. سی. اارٹس بورڈ، میمبر ٭پنجابی لینگوئیز ایجوکیشن ایسوسی ایشن، بانی میمبر ٭رایٹرز یونین ااپھ کینیڈا، میمبر ٭بی. سی. ہیریٹیج لینگوئیز ایسوسی ایشن

انعام

٭ ریڈیکل دیسی اوارڈ 2014 ٭ درپن میگزین، 'ہیریٹیج ڈپھینڈر اوارڈ'، 2012 ٭ پنجابی لکھاری سبھا کیلگری، 2012 ٭ پرواسی میڈیا گروپ ٹرانٹو، 2010 ٭ پنجابی ساہت سبھ کیلگری، 2009 ٭ لوک سبھیاچارک منچ کیلگری 2006 ٭ پنجابی آرٹس ایسوسی ایشن آف ٹرانٹو، 2005 ٭ جی اینّ خالصہ کالج یمنانگر، 2005 ٭ پنجابی ساہت اکاڈمی لدھیانہ، 2005 ٭ پنجابی کلچرل ایسوسی ایشن آف وینکوور، 1996

باہرلے لنک

http://blogs.vancouversun.com/2013/05/11/south-asian-secularists-unite-in-canada-and-india/ Archived 2014-12-22 at the وے بیک مشین

http://surreymuse.wordpress.com/2014/09/14/sadhu-binning/

جانکاری دے سروت

پنجابی لکھاری
ناول لکھاری	اوم پرکاش گاسو  • امرتا پریتم  • سنت سنگھ سیکھوں  • سوہن سنگھ سیتل  • شاہ چمن  • کرنل نرندرپال سنگھ  • کرمجیت کسا  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • گردیال سنگھ  • جسونت سنگھ کنول  • نانک سنگھ  • نرنجن تسنیم  • بلدیو سنگھ سڑکناما  • بوٹا سنگھ شاد • بھائی ویر سنگھ  • رام سروپ انکھی  • محمد منشا یاد  • فرزند علی
شاعر	اللہ یار خاں جوگی • شاہ مراد  • امتوج  • سوِیتوج  • شمیل  • اوتار سنگھ پاش  • لُطف علی  • سنت رام اداسی  • شِو کمار بٹالوی  • سرجیت پاتر  • ہربھجن ہلواروی  • گیانی گرمکھ سنگھ مسافر  • گرچرن رامپوری  • جسونت ظفر  • جسونت دید  • جلھن جٹ  • جگتار  • تارا سنگھ  • نند لال نورپوری  • پرمندر سوڈھی  • پروفیسر موہن سنگھ  • باوا بلونت  • بسمل فریدکوٹی  • بھائی ویر سنگھ  • لال سنگھ دل  • پورن سنگھ  • بلبیر آتش  • بابا نجمی  • شریف کنجاہی  • افضل پارس  • مولا بخش کشتہ  • راجا رسالو • احمد راہی  • اختر حسین اختر  • سائیں اختر  • منیر نیازی  • سجاد حیدر • فقیر محمد فقیر  • فضل حسین گجراتی  • جوگی جہلمی  • ظفر اقبال  • درشن سنگھ آوارا • لوک راج (شاعر) • احسان اللہ طاہر  • استاد دامن • ستھرا شاہ • ساجن بابو  • منور حسین چشتی  • اعزاز احمد آذر  • ارشاد سندھو  • غلام حسین ندیم  • طارق گجر  • طارق عزیز  • سرفراز انور صفی
مخولیا شاعر	انور مسعود  • سید سلیمان گیلانی  • امام دین گجراتی • عبیر ابوذری • خالد مسعود • گیانی ہری سنگھ بڑبولا • کنول مشتاق • ہزارا سنگھ رمتا • عاشق راں • ڈاکٹر انعام الحق جاوید • م ش عالم • راجا نثار احمد یاور • مسافر لودھی • مجید سالک • مشتاق عالم گوگا • محمد صدیق میرپوری
عورت لکھاری	امرتا پریتم  • اجیت کور  • سکھوِندر امرت  • دلیپ کور ٹواݨا  • نینا ٹواݨا  • بچنت کور  • منجیت ٹواݨا  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ترسپال کور • ہاجرہ مشکور ناصری • فرخندہ لودھی • پِیرو پریمن  • منجیت اندرا • شفقت سلطانہ
صوفی شاعر	شاہ حسین  • شاہ شرف  • ہاشم شاہ  • بلھے شاہ  • وارث شاہ  • بابا وجید  • بابا فرید  • علی حیدر  • سلطان باہو  • خواجہ غلام فرید  • سائیں مولا شاہ  • بابو رجب علی  • عاصم بخاری  • نوشہ گنج بخش  • میاں محمد بخش
کہاݨی کار	سنتوکھ سنگھ دھیر  • سنت سنگھ سیکھوں  • سجان سنگھ  • صوبا سنگھ  • کلبیر سنگھ کانگ  • کرپال سنگھ کسیل  • کرتار سنگھ دگل  • گلزار سنگھ سندھو  • گربچن سنگھ بھلر  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • جیت سنگھ سیتل  • پیارا سنگھ داتا  • پریم گورکھی  • بلونت گارگی
غزل گو	سادھو سنگھ ہمدرد  • سرجیت پاتر  • جگتار • جسوندر (غزل گو)  • دیپک جیتوئی
قصا کار	احمدیار  • ہاشم شاہ  • پیلو  • قادریار • مولوی غلام رسول  • جوگا سنگھ  • فضل شاہ  • میاں محمد بخش  • امام بخش • دمودر • مقبل • حافظ برخوردار • احمد گجر
وار تے جنگنامہ	شاہ محمد  • پیر محمد
ناٹک لکھاری	اجمیر سنگھ اولکھ  • ایشور چندر نندا
ڈاکٹر لکھاری	ڈاکٹر جسونت گلّ  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ڈاکٹر عارف محمود  • ڈاکٹر شہباز ملک  • ڈاکٹر حسن رضوی • ڈاکٹر جاوید سوز  • ڈاکٹر محمد بشیر گورایا • ڈاکٹر سرفراز حسین
تریخ لکھاری تے ہور	کرم سنگھ  • کاہن سنگھ نابھا  • ڈاکٹر کرپال سنگھ  • ڈاکٹر. گنڈا سنگھ  • تیرا سنگھ چن  • گرنام سنگھ تیر  • ایشر سنگھ ایشر  • گیانی گردتّ سنگھ • گیانی دتّ سنگھ • بلبیر سنگھ  • اچھرو سنگھ  • باوا بدھ سنگھ
لکھاری	ایشور چترکار • صاحب سنگھ  • پنڈت شردھا رام • تیجا سنگھ  • گیانی گیان سنگھ  • ڈاکٹر چرن سنگھ  • لال سنگھ کملا اکالی  • برج لال شاستری  • ہرندر سنگھ روپ  • پریتم سنگھ  • سرون سنگھ  • عجائب کمل  • ارشاد احمد پنجابی
تنقید نگار	ستندر سنگھ نور  • لابھ سنگھ کھیوا • ڈاکٹر سرفراز حسین
ہور	سادھو سنگھ دھامی  • نرندر سنگھ کپور
اردو لکھاری	سعادت حسن منٹو  • ساحر لدھیانوی  • اُپیندر ناتھ اشک  • راجندر سنگھ بیدی  • مجید امجد