فقیر محمد فقیر
| فقیر محمد فقیر | |
|---|---|
| جم | 5 جون 1900 |
| وفات | 11 ستمبر 1974 (74 سال) |
| شہریت |  پاکستان
|
| عملی زندگی | |
| پیشہ | مترجم، شاعر، محقق |
| پیشہ ورانہ زبان | پنجابی |
 باب ادب
| |
ترمیم  | |
فقیر محمد فقیر پنجابی دے شاعر، کھوجی تے لکھاری سن۔
بابائے پنجابی فقیر محمد فقیر ہوریں 1900ء وچ پیدا ہوئے۔ گجرانوالہ دے وسنیک سن۔ اینہاں سن 1914ء وچ استاد ابراھیم عادل دی شاگردی کیتی۔ والد دی وفات اوتے مرثیہ لکھ کے شاعری دا مڈھ بدھا۔ میڈیکل کالج وچ اک کورس کر کے ڈٓاکٹری دکان وی کردے رئے تے ایسے پاروں ڈاکٹر وی کہلوائے۔ اینا نے نظم تے نثر وچ پنجابی ادب نوں ودھیرا کج دتا اے۔ اینا دی شاعری اسلامی سوچ نال بھری ہوئی اے۔ 1924ء وچ صدائے فقیر شائع ہوئی۔ پاکستان بنن مغروں اینا نے رسالہ پنجابی جاری کیتا۔ پنجابی ادبی اکیڈمی ولوں بہت سارا پرانا پنجابی ادب ایڈٹ کرکے چھاپیا۔ پنجابی زبان تے ادب نوں نویاں لیہاں تے ٹورن والے اگو رباعی لکھن وچ اونہاں نوں خاص مہارت حاصل سی۔ پنجابی تنقید وچ مہک دے پھل نوں اک نویکلی اہمیت حاصل اے۔ او پنجابی شعر تے ادب دے انمول موتی سن۔ پنجابی زبان رہندی دنیا تیکر اونہاں دی احسان مند رہے گی۔ سن 1974 ء نوں وفات گجرانوالہ وچ ہوئی۔
جم پل[سودھو]
فقیر محمد فقیر 25 جون 1900 نوں کجرانوالا وچ جمیا۔ اوہناں دے پیو دا ناں حکیم میاں لال دین سی جیہڑے حکیم سن۔ اسلامیہ ہائی سکول گجرانوالہ وچوں پڑھائی کیتی۔ پہلا شعر اوہناں اپنے پیو دے ورنے تے آکھیا۔ صدا فقیر شاعری دی تہلی کتاب 1924 وچ چھپی۔ پہلے اوہ اک ہندستان ول سن تے فیر پاکستان لئی کم کرن لگ پۓ۔ جدوں محمد علی جناح گجرانوالا 1946 وچ کجرانوالا آۓ تے فقیر ہوراں اپنی کار دی چابی اوہناں نوں دتی۔ 1951 وچ اوہناں اک پنجابی میگزین 'پنجابی' دا مڈھ رکھیا۔
باباۓ پنجابی[سودھو]
'باباۓ پنجابی' وجوں مقبول ڈاکٹر: فقیر محمد فقیر لیہندے اتے چڑھدے پنجاب وچ اکو جنا مقبول پنجابی لکھاری اے ۔ مشہور شعری ٹکڑی ماں بولی جے بھلّ جاوونگے، ککھاں وانگوں رلّ جاوونگے دے رچیتا ڈاکٹر: فقیر دی پیدائش گجرانوالا وکھے والد حکیم لال دین دے گھر ہوئی ۔ بچپن وچ فقیراں اتے درویشاں دی سنگت ماندیاں رہن کارن اس ذہین پنجابی بالک اتے فقیری دا رنگ چڑھ گیا سی ۔ ایوں اس نے اپنا تخلص 'فقیر' ہی رکھ لیا ۔
خاندانی پچھوکڑ[سودھو]
ڈاکٹر: فقیر محمد فقیر ہراں دا خاندانی پچھوکڑ کشمیر علاقے نال جڑدا اے ۔ 1857 عیسوی دے غدر دوران ایہہ پریوار گجرانوالے جا وسیا ۔ ڈاکٹر: فقیر دے والد اپنے زمانے دے منے-پرمنے خاندانی حکیم(وید) وجوں جانے جاندے سن ۔
پٹیالے چ[سودھو]
ڈاکٹر: فقیر محمد فقیر دے کلام 'تے ٹھیٹھ پنجابی دی لگی موہر اس گلّ دا پرمان اے کہ فقیر ہوراں نوں ماں-بولی اتے ادب نال ڈونگھی اپنتّ رہی اے ۔ 1947 توں پہلاں اس نے اپنی زندگی دا کجھ سماں پٹیالے وی گزاریا ۔ سمچے پنجاب وچ جانی جاندی سینٹرل پنجابی سبھا، پٹیالہ دی صدارت دی واگڈور وی اس دے ہتھ رہی ۔ اس دی شاعری دا پلیٹھا پراگا 'سنگی' سی جس توں خوش ہو کے مہاراجہ سردار بھوپندر سنگھ پٹیالہ نے اس نوں اس ویلے پنج سو روپئے دا نغد انعام دے کے شرومنی پنجابی شاعر دے خطاب نال سنمانیا سی ۔
لہور چ وسنا تے ساہتی سرگرمیاں[سودھو]
1947 چ ہندستان دی ونڈ ویلے اوہ پریوار سمیت پٹیالہ چھڈّ کے لاہور جا وسیا ۔ ڈاکٹر: فقیر نے لاہور دے دیال سنگھ کالج وکھے پنجابی پکھی سرگرمیاں نوں عملی روپ دین دے منصوبے تیار کیتیے اتے 1951 وچ اک ماہواری پنجابی رسالہ 'پنجابی' شاہمکھی لپی وچ آرنبھیا(شروع کیتا) ۔ اجکل اوہناں دے لگائے اس بوٹے نوں اوہناں دا لکھاری اتے پروفیسر دوہترا جنید اکرم جنید پال رہا اے ۔ ڈاکٹر: فقیر نے 'لہراں' نامی پنجابی کہانی سنگریہہ وچ چڑھدے لیہندے پنجاب دے پرسدھ کہانی کاراں دیاں کہانیاں وی پیش کیتیاں ۔ پاکستانی پنجاب وچ جے اج پنجابی زبان تے ادب دی گلّ ترقی دی لیہ 'تے تر رہی اے تاں اس دے اتہاسک پچھوکڑ وچ ڈاکٹر: فقیر ہوراں دیاں مڈھلیاں کوششاں بیج روپ وچ پئیاں دکھائی دندیاں ہن ۔ اس دی شاعری لوک-منک دی آواز اے ۔ اس نے پنجابی وچ 'رباعیاں' راہیں سماجی، معاشی اتے سیاسی حالات اتے کٹاخش وی کیتے ہن ۔ ہیٹھ لکھت رباعی وچ زندگی توں بے آس-نراس ہوئے شخص(ویکتی) نوں زندگی توں بھانجوادی رویہ اختیار نہ کرن دا سنیہا اس پرکار دتا اے :
| فقیر محمد فقیر | |
| جمن پو: | گجرانوالہ |
| جیون : | 25 جون 1900 -11 ستمبر 1974 |
| گن: | پنجابی دے شاعر تے لکھاری |
دکھ جرن توں، دم ہرن توں پہلاں تے نہ مر
آیا ایا تے کجھ کرن توں، پہلاں تے نہ مر
مرنا اے تے مر لئی خاں، جد آویگی موت
غم موت دے وچ مرن توں، پہلاں تے نہ مر
ڈاکٹر: فقیر محمد فقیر دیاں بہت ساریاں رباعیاں وچ حسن تے عشق جذبات سموئے ہوئے نیں۔ ایہناں وچلی نزاکت اتے نازک جذبیاں دے آدھار 'تے ہی اس نوں کئی ودواناں/آلوچکاں نے 'پنجابی دا 'عمر خیام' دا خطاب دتا اے ۔ اس دیاں رباعیاں 'رباعیات فقیریات' ناں دے مجموعہ کلام وچ موجود نیں ۔ 'سنگی' توں علاوہ ڈاکٹر: فقیر محمد فقیر نے 'صداۓ فقیر'، 'چنگیاڑے'، 'ہیر رانجھا'، 'مہکدے پھلّ' اتے 'مواتے' کتاباں دی سرجنا کیتی اے ۔ کلاسکی شاعراں دے جیون اتے اوہناں دی رچنا بارے وی ڈاکٹر: فقیر نے 'سید بلہے شاہ دا مکمل کلام،' 'سلطان باہو' اتے 'علی حیدر' پستکاں رچ کے پنجابی کھوج لئی سکھاواں کارج کیتا ۔ ڈاکٹر: فقیر محمد فقیر نے نظماں اتے غزلاں توں علاوہ پنجابی وچ بچیاں لئی وی کویتاواں رچیاں ۔ دوواں پنجاباں نوں اوہناں دی ادبی رچنا 'تے ہمیشہ فخر رہے گا ۔ 16 دسمبر 1971 دی لڑائی دی ہار اوہناں لئی اک وڈا دکھ سی۔ اوہ 11 ستمبر 1974 نوں مرے۔
کتاباں[سودھو]
- غزل گرنتھ
- صداۓ فقیر
بارلے جوڑ[سودھو]
- گل بات
- منو بھائی دا کالم Archived 2013-10-03 at the وے بیک مشین
- صداۓ فقیر کتاب
- وچار وچ کالم