امریک سنگھ پُنی
 | |
|---|---|
| جم | 9 اکتوبر 1937 پنجابی، چنڈی گڑھ |
| موت | اپریل ۳, ۲,۰۱۰ (عمر 72 سال) پنجاب، چنڈی گڑھ |
| کم کِتہ | شاعر، سول اہلکار |
| قومیت |  بھارت |
| صنف | شاعری |
| وڈے کم | ‘آکھن والا کیا ویچارا’، ‘اکھیں ویکھ نہ رجیاں’ اتے ‘آپے نال تردیاں’ |
| سواݨی | پرکاش کور |
امریک سنگھ پونی (9 اکتوبر 1937 – 3 اپریل 2010) پنجاب اگھے سول اہلکار، اک لایق طالب علم، آمورت استاد، کامیاب پربندھک، حساس شاعر، لوک مہربان، مانوتا دے سپوت اتے سہرد انسان سن۔ امریک سنگھ پونی نے پنڈ دے سادھارن ماحول توں اٹھ کے پنجاب سرکار دے مکھ سیکٹری دی گورومئی خطاب حاصل کیتا سی۔
مڈھلی تعلیم
[سودھو]پیؤ گردیال سنگھ دے سائے توں محروم پونی صاحب دی پرورش اوہناں دے تایا میہاں سنگھ نے کیتی سی۔ پونی صاحب دی سفلتا پچھے اوہناں دی ماں دے اشیرواد توں علاوہ بیوی پرکاش کور دا وی اہم یوگدان سی۔ سکھ نیشنل کالج، بنگا دے پرنسپل سو۔ امر سنگھ ملک، وائس- پرنسپل گربخش سنگھ شیرگل، پرو۔ ڈھوڈی اتے پرو۔ کرتار سنگھ ‘تار’ نے پونی صاحب نوں بہت مُتحرک کیتا سی۔ اوہناں بی۔اے۔ پہلے درجے وچ پاس کیتی سی۔ اوہناں خالصہ کالج، جالندھر وچ سیاست شاستر دی ایمّ۔اے۔ وچ داخلہ لیا۔ ہر ہفتے بعد سائیکل تے 30 میل دا پینڈا طے کر کے اپنے پنڈ جندووال (بنگا) جاندے سن۔
سول سروس
[سودھو]پونی صاحب نے پہلاں آئیپیئیسّ اتے پھر 1965 دے بیچ دے آئییئیسّ دی امتحان وچ دیس بھر وچ چوتھا ستھان حاصل کر کے اپنے ماتا-پیؤ تے علاقے دا نام روشن کیتا سی۔ پونی صاحب، بطور لائبریرین-کم-ٹیوٹرریریئن نیوکت ہوئے۔ اوہ نومبر 1961 وچ سکھ کمیشنر کالج، بنگا وچ سیاست شاستر دے استاد وجوں نیوکت ہوئے۔ اوہ ہر طالب علم نال بڑے نگھّ نال ملدے اتے اپنی مسکان بکھیردے سن۔ اوہ ہر اک لوڑوند دی جائز منگ پوری کردے سن۔ پونی صاحب وچ سادگی، سرلتا اتے حلیمی کٹّ-کٹّ کے بھری ہوئی سی۔ اوہناں وچ افسراں والی ہؤمے بالکل نہیں سی۔ ہر انسان متعلق اوہناں دا نظریہ سنویدنشیل سی۔
شاعری دا سفر
[سودھو]کالج دی نومبر 1961 دی پترکا وچ اوہناں دا لیکھ “”nited Nations and 3ollective Security” اوہناں دی ودوتا دا پتہ لگدا اے۔ پونی صاحب نے پنجابی ساہت نوں کویتاواں دیاں تن کتاباں- ‘آکھن والا کیا ویچارا’، ‘اکھیں ویکھ نہ رجیاں’ اتے ‘آپے نال تردیاں’ دتیاں ہن۔ پونی صاحب اکثر ہی پربندھکی اتے پنجابی ساہت سبھا، لدھیانہ دے کماں وچ رجھے رہندے سن۔ اوہ
مان اعزاز
[سودھو]1996 توں 2002 تک پنجابی ساہت اکیڈمی، لدھیانہ دے پردھان رہے۔ کئیاں ادارےآں اتے ساہت سجذبات ولوں، اوہناں نوں کئیاں مان-سنماناں نال سنمانیا جا چکا سی۔ اک مارچ، 1959 نوں کالج دے انعام ونڈ تقریب وچ اوہناں نوں بھائی گرداس میڈل نال نوازیا گیا گیا سی۔
رچناواں
[سودھو]- کنڈیالی راہ (1974)
- ننگے پیر (1977)
- پانی وچ لکیراں( 1986)
- موئے موسماں دا مرثیہ (1991)
- رتّ آئے رتّ جائے(1999)
- اکھیں ویکھ نہ رجیاں (2006)
- اکھاں والا کیا وچارا (2007)
- اثر توں سر تک
غزل
[سودھو]ایویں دیئی نہ جا ہوا مینوں۔[۱]
میں ہاں انگیار، اٹھ کے بجھا مینوں۔
سر کوئی پیار دی سنا مینوں۔
لا کے آڈھھے نہ انجھ تپا مینوں۔
میں ہاں سقراط نہ کوئی شنکر،
زہر کجھ سوچ کے پیا مینوں۔
وانگ سوہے سوے دے مچیا ہاں،
ہور چنگاں نہ ہن چھہا مینوں۔
ایہناں ناسور بن کے رس پینے،
فٹ بولاں دے نہ لگا مینوں۔
میرے سر تے خدا بنی بیٹھیں،
کنجھ وچرینگا کر جدا مینوں؟
دھرت اپنی نہ اپنا امبر،
ہور دیوینگا کی سزا مینوں؟
میں ہاں ککنوس مر کے جی پانگا،
وکت دے میر آزما مینوں۔
مکّ جاون کلیش تے کجیئے،
کدے ایہہ وی تاں دعا دے مینوں۔
میں ہاں ‘امریک’ دیپ دیہری دا،
بھلّ کے ہی صحیح، جگا مینوں۔