سنت سنگھ سیکھوں
 | |
|---|---|
| فائل:SantSinghSekhon.jpg سنت سنگھ سیکھوں | |
| جم | 30 مئی 1908 فیصل آباد ضلع لائلپور (پاکستان) |
| موت | = 7 اکتوبر 1997 |
| قلمی ناں | بابا بوہڑ |
| کم کِتہ | لیکھک |
| بولی | پنجابی |
| قومیت | بھارتی |
| دور | 1930-1997 |
| صنف | کہانی، ڈرامہ |
سنت سنگھ سیکھوں (30 مئی 1908-7 اکتوبر 1997) پنجابی دے اک ناٹک کار، فکشن رائٹر (گلپ-لکھاری) اتے کھوجی تنقید نگار سن۔
مڈھلی زندگی
[سودھو]سنت سنگھ سیکھوں دا جم سردار حکم سنگھ دے گھر چکّ نمبر 70 فیصل آباد ضلع (لائلپور) پاکستان چ ہویا۔ بیر خالصہ ہائی سکول وچوں دسویں پاس کرکے اچیری سکھیا لئی اوہ ایف. سی. کالج لاہور وچ داخل ہو گئے۔ پھر اوہناں انگریزی اتے اقتصادیات وچ پوسٹ-گریجوئیشن کیتی۔ سٹوڈنٹ جیون چ ہی اوہناں دا ویاہ، 1928 وچ، بیبی گرچرن کور نال ہو گیا، جس توں اوہناں دے گھر چار کڑیاں اتے اک منڈا جمے۔ سیکھوں نے 1931 توں 1951 تکّ لگبھگ 20 سال خالصہ کالج امرتسر چ انگریزی دے استاد رہے ۔ اسے دوران 1937 توں 1940 تکّ اس نے 'ناردرن ریویو' ناں دا انگریزی ہفتہ وار وی سفلتا نال جاری رکھیا۔ 1953 توں 1961 تکّ اوہ گورو ہرگوبند خالصہ کالج گروسر سدھار (لدھیانہ) چ انگریزی دا لکچرار رہا۔ پچھوں کجھ چر اس نے پرنسیپلی وی کیتی۔
ساہتک جیون
[سودھو]سنت سنگھ سیکھوں نے لکھن دی شروعات انگریزی بولی توں کیتی پر پرنسپل تیجا سنگھ دے کہن اتے اس نے پنجابی وچ لکھنا شروع کر دتا۔ اس دیاں ساہتک کرتاں دی سوچی (لسٹ) بہت لمی اے، جنہاں وچّ ناٹک (ڈرامہ)، اکانگی، کہانیاں، ناول، کویتا(شاعری)، نبندھ، آلوچنا(تنقید)، سویجیونی (سوانح عمری)اتے ترجمہ وغیرہ شامل نیں۔ سکول توں لے کے یونیورسٹی پدھر دیاں پڑھائی کتاباں چ اس دیاں رچناواں پڑھیاں-پڑھائیاں جاندیاں نیں۔ سادھارن منکھ دی سدھارنتا ن پیمی دے نیانے، اک یودھے دا چلانا، مڑ ودھوا، مینہہ جاوو ہنیری جاوو ورگیاں رچناواں نوں پنجابی کہانی 'چ کلاسک ہون دا مان حاصل اے۔ اس دا ناول 'لہو مٹی' درمیانے طبقے دے پنجابی کسانی ٹبر دے سنگھرشی (جدوجہد) جیون دی دستاویز اے۔
رچناواں
[سودھو]- لہو مٹی
- بابا اسمان
- کامے تے یودھے
- سماچار
- باراندری
- ادھی واٹ
اک انگی (اک ایکٹی پلے)
[سودھو]- چھ گھر (1941)
- تپیا کیوں کھپیا (1950)
- ناٹ سنیہے (1954)
- سندر پد (1956)
- ویوہلی (نظمیہ ناٹک)
- بابا بوہڑ (نظمیہ ناٹک)
- بھومیدان
- کلاکار (1945)
- نل دمینتی (1960)
- نارکی (1953)
تریخی ناٹک
[سودھو]- میاں سار نہ کائی (1954)
- بیڑا بندھ نہ سکیو (1954)
- وارث (1955)
- بندہ بہادر (1985)
- وڈا گھلوگھارا (1986)
- متر پیارا (1971)
کھوج تے تنقید
[سودھو]- ساہتارتھ
- پرسدھ پنجابی کوی
- پرگتی پندھ
- پنجابی کاوَ شرومنی
- ہیر وارث
- ناول تے پلاٹ
ترجمہ
[سودھو]- انتونی تے قلوپترا (ولیئم شیکسپیئر)
- اینا کیرنینا (ٹالسٹائی)
- فاؤست (گیٹے)
٭
اعزاز
[سودھو]- سنت سنگھ سیکھوں نوں سمیں-سمیں 'تے وبھنّ سنستھاواں وجوں سنمانت کیتا گیا
- پنجابی لیکھک (پنجاب سرکار، 1965)
- بھارتی ساہت اکادمی پرسکار (ناٹک متر پیارے لئی، 1972 'چ، نویں دلی)
- پدم سری (بھارت سرکار، 1987)
- بھارتی پریشد پرسکار (کلکتہ، 1989)
- ڈی لٹ دی آنریری ڈگری (پنجابی یونیورسٹی، پٹیالہ 1991)
- لائف فیلوشپ (پنجابی یونیورسٹی، پٹیالہ)
- پروفیسر آف ایمینینس
- پروفیسر ایمیریٹس (پنجاب کھیتی باڑی یونیورسٹی، لدھیانہ)
- فیلوشپ (گرو نانک دیو یونیورسٹی،امرتسر) وغیرہ شامل نیں۔
- اپنے جیون کال وچ اوہ بھارتی ساہت اکادمی، نویں دلی دے جنرل کونسل دے میمبر اتے کیندری پنجابی لیکھک سبھا دا (1984 توں 1997) تکّ پردھان رہن توں علاوہ پنجابی ساہت اکادمی لدھیانہ دے میت پردھان وی رہے ۔
حوالے
[سودھو]